? ?ερά Μονή Προφήτου ?λιο? Θήρας φέτος ?πί τ? τριακοσιο(300)στ? ?πετεί? ?πό τ?ς ?νιδρύσεώς της (1711-2011), διοργάνωσε τ?ν 17^ην και 18^ην ?ουλίου ?.?. διήμερο, ?πιστημονικό συνέδριο πρ?ς τιμήν το? Προφήτου ?λιο? το? Θεσβίτου, μέ θέμα: «Προφήτης ?λίας: ? ζηλωτής ?ποφήτης το? Θεο?». Στ? συνέδριο συμμετε?χαν καθηγητές Πανεπιστημίου κα? ?πιστήμονες ποικίλων ε?δικοτήτων. Στ?ν ?πιστημονικ? καί ?ργανωτική ?πιτροπή το? συνεδρίου προήδρευσε ? Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θήρας, ?μοργο? καί Νήσων κ.κ. ?πιφάνιος καί ?παρτιζόταν ?π? τ?ν Πανοσιολογιώτατο ?ρχιμανδρίτη κ. Δαμασκηνό Γαβαλ?, Καθηγούμενο τ?ς ?ερ?ς Μον?ς Προφήτου ?λιο? Θήρας, τ?ν ?λλογιμώτατο κύριο  Νικόλαο ?λυμπίου, Καθηγητή καί Πρόεδρο το? Τμήματος Θεολογίας τ?ς Θεολογικ?ς Σχολ?ς ?θην?ν καί τόν ?λλογιμώτατο κύριο Παναγιώτη Φραγκ?κο, θεολόγο - γραμματέα τ?ς ?ερ?ς Μητροπόλεως Πειραι?ς.

Τήν Κυριακή 17/7/2011 τελέστηκε ?ρχιερατική Θεία Λειτουργία στόν Καθεδρικό Ναό τ?ς ?παπαντ?ς το? Σωτ?ρος στά Φηρά Θήρας, ?ερουργο?ντος το? Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου Θήρας, ?μοργο? καί νήσων κ. κ. ?πιφανίου.

?ν συνεχεί?, στ?ν Χριστιανική ?στία τ?ς Μητροπόλεως, κηρύχθηκε ? ?ναρξη τ?ν ?ργασι?ν το? συνεδρίου. ?ναγνώσθηκε ? χαιρετισμός το? Παναγιωτάτου Ο?κουμενικο? Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, ? ?πο?ος ?ναφερόμενος στ?ν ?ερά Μονή ?πισημαίνει ?τι «καθ? ?λη τ?ν διάρκεια τ?ν τριακοσίων χρόνων ?πό τ?ς ?δρύσεώς της ?ποτελε? λίκνο τ?ς ?ρθοδοξίας ε?ς τήν ε?λογημένην ν?σον τ?ς Θήρας καί ε?ς τ?ν ε?ρύτερον περιοχήν».

?σαύτως χαιρετισμό ?πήυθυνε ? Μακαριώτατος ?ρχιεπίσκοπος ?θην?ν καί πάσης ?λλάδος κ.κ. ?ερώνυμος, ? ?πο?ος χαρακτηριστικά ?νέφερε πώς «?τό θέμα το? συνεδρίου ?ς ?στορικό, βιβλικό καί θεολογικό ?χει πολλά νά πε? στή σημερινή συγκυρία?» καί π?ς «χρειαζόμαστε τίς προφητικές φωνές, ?γίους ?νθρώπους πο? θ? ξυπνήσουν τίς συνειδήσεις, θ? δώσουν τήν α?σθηση τ?ς φων?ς καί παρουσίας του Θεο?, θά μεταγγίσουν θε?ο ζ?λο στο?ς Χριστιανο?ς, ?πως ? Προφήτης ?λίας ? Θεσβίτης».

Μέ κατάλληλο χαιρετισμό ε?λόγησε τίς ?ργασίες το? συνεδρίου ? Μακαριώτατος ?ρχιεπίσκοπος Τιράνων καί πάσης ?λβανίας κ.κ. ?ναστάσιος, ? ?πο?ος τόνισε «...τό ?ερόν το?το σέμνωμα τ?ς Θήρας νά συνεχίσ? νά ε?ναι πνευματικός φάρος, ?ν ?πό τά λαμπρά φ?τα, τά ?ποία ? θεία Πρόνοια μετελαμπάδευσε μέσ? τ?ν ?νακαινιστ?ν τ?ς ?ρθοδόξου πνευματικότητος Κολλυβάδων πατέρων».

? πρωτοσύγκελλος τ?ς ?ερ?ς ?ρχιεπισκοπ?ς Κρήτης Πανοσιολ. ?ρχιμανδρίτης κ. Μεθόδιος Βερνιδάκης ?κπροσωπόντας μετέφερε τίς ε?χές καί ε?λογίες το? Σεβ. ?ρχιεπισκόπου Κρήτης κ. κ. Ε?ρηναίου, γιά ε?όδωση τ?ν ?ργασι?ν το? συνεδρίου.

Τέλος θερμό χαιρετισμό στούς πολυπληθε?ς συνέδρους ?πηύθυνε ? ?κπρόσωπος το? δημάρχου Θήρας κ. Ν. Ζώρζου, ?ντιδήμαρχος κ. Μ. Καφο?ρος. 

Στ?ν πρώτη συνεδρία, μ? κεντρικό θέμα «? Προφήτης ?λίας στ?ν ?γία Γραφή», προήδρευσε ? καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κ. ?ριστέα Τόλια καί ε?σηγητές ?σαν ? καθηγητής καί πρόεδρος το? τμήματος Θεολογίας τ?ς Θεολογικ?ς Σχολ?ς ?θην?ν κ. Νικόλαος ?λυμπίου, ? ?πο?ος ?νέπτυξε τό θέμα: «? ?στορικότητα το? Προφήτου ?λιο?», περιγράφοντας τό ?στορικό, κοινωνικό καί πολιτικό ?πόβαθρο τ?ς ?ποχ?ς κατά τ?ν ?ποία ?δρασε ? Προφήτης ?λίας, δηλαδή τόν 9^ο π. Χ. α??να. ?ν συνεχεί? ? καθηγήτρια τ?ς Θεολογικ?ς Σχολ?ς ?θην?ν κ. Βελουδία Σιδέρη-Παπαδοπούλου, ε?σηγήθηκε τό θέμα «Τά θαύματα το? Προφήτου ?λιο?», τονίζοντας χαρακτηριστικά τά θαυμαστά γεγονότα πο? συνέβησαν στ?ν ζωή το? Προφήτου ?λιο? καί κυρίως τόν πολλαπλασιασμό το? ?λαίου καί ?λεύρου τ?ς χήρας τ?ν Σαρεπτ?ν, ? ?νάσταση το? υ?ο? τ?ς, ? λύση τ?ς ?νομβρίας καί τά ?ν Καρμήλ?. ? Λέκτωρ τ?ς Θεολογικ?ς Σχολ?ς ?θην?ν κ. Χρ?στος Καραγιάννης ε?σηγήθηκε τό θέμα «Προφήτης ?λίας καί βασιλιάς ?χαάβ»  παρουσιάζοντας τή σχέση το? Προφήτου ?λιο? μέ τόν βασιλιά ?χαάβ καί τόν ?λεγχο τ?ς ?ξουσίας ?ς μέρος τ?ς ζηλωτικ?ς δράσεως το? Προφήτου. ? ?πίκουρος καθηγητής τ?ς Θεολογικ?ς Σχολ?ς ?θην?ν κ. Θωμ?ς ?ωαννίδης, ?νέπτυξε τό θέμα «? Προφήτης ?λίας στήν Καινή Διαθήκη: τυπολογική καί ?ρμηνευτική προσέγγιση» τονίζοντας τήν ?διαίτερη τυπολογική σχέση μεταξύ το? Προφήτου ?λιο? καί λεπτομερει?ν το? βίου του μέ τόν Κύριό μας ?ησο? Χριστό καί τόν Πρόδρομό Του, ?γιο ?ωάννη. Τέλος, ? Λέκτωρ τ?ς Θεολογικ?ς Σχολ?ς ?θην?ν κ. Μαρίνα Κολοβοπούλου είσηγήθηκε τό θέμα «?ταν ? ?νθρώπινος ζ?λος γιά τό Θεό συναντ? τή θεία ?γάπη γιά τόν ?νθρωπο. ? Προφήτης ?λίας στήν Πατερική Διδασκαλία», ?που τονίσθηκε ? ?διαίτερη σχέση το? Προφήτου ?λιο? μέ τό Θεό στά πλαίσια τ?ς διαλεκτικ?ς μεταξύ το? ?νθρωπίνου ζήλου καί τ?ς φιλανθρωπίας το? Θεο?.

?κολούθησε συζήτηση με ?ντονο ?νδιαφέρον.

? δεύτερη συνεδρία, τίς ?πογευματινές ?ρες κεντρικό θέμα ε?χε τή θέση το? Προφήτου ?λιο? στή Θεία Λατρεία καί προήδρευσε ? κ. Νικόλαος ?λυμπίου, Πρόεδρος το? τμήματος Θεολογίας τ?ς Θεολογικ?ς Σχολ?ς ?θην?ν. Στ? θέμα «? τιμή το? Προφήτου ?λιο? στ? Δύση», ? καθηγούμενος το? Monastero di Bose ?ταλίας Enzo Bianchi ?ναφέρθηκε στήν παρουσία το? Προφήτου ?λία μέσα στό ?ργο τ?ν Λατίνων πατέρων τ?ς ?διαιρέτου ?κκλησίας. ?ν συνεχεί?, στ? θέμα «Προφήτης ?λίας καί μοναχισμός» ? Πανοσιολ. ?ρχιμανδρίτης κ. ?φραίμ Παναούσης, συνδύασε μέ λογοτεχνική ?νάργεια τήν ?διαίτερη σχέση το? Προφήτου ?λιο? το? ?ποίου ? ζωή ?ποτελε? προεικόνιση τ?ν ?ρετ?ν το? ?ρθοδόξου μοναχισμο? μ? τ?ν ?σκητικ? βιοτ? καί ?ν συνεχεί? ? Λέκτωρ τ?ς Θεολογικ?ς Σχολ?ς ?θην?ν κ. ?ωάννης Παναγιωτόπουλος, ε?σηγήθηκε τό θέμα «Τό ?νομα ?λίας σέ λαϊκούς καί μοναχούς» καί πόσο  προσφιλές ?ταν τό ?νομα ?λίας στά μοναστικά κέντρα τ?ς Α?γύπτου και γενικότερα σέ ?ναχωρητές καί ?σκητές, ο? ?πο?οι προσπαθο?σαν νά μιμηθο?ν τον τρόπο ζω?ς το? Προφήτου. ? ?πίκουρος καθηγητής Βυζαντιν?ς Φιλολογίας τ?ς Φιλοσοφικ?ς Σχολ?ς ?θην?ν κ. Διονύσιος Καλαμάκης ε?σηγήθηκε τό θέμα: «? Προφήτης ?λίας στήν ?ρθόδοξη ?μνογραφία» ?πικεντρώνοντας τό ?νδιαφέρον στό ?ντίστοιχο θαυμάσιο κοντάκιο το? ?γίου Ρωμανο? το? Μελωδο?: «?μνος ε?ς τόν Προφήτην ?λίαν». Στή συνέχεια, ? λόγος δόθηκε στήν ?πίκουρη καθηγήτρια τ?ς Θεολογικ?ς Σχολ?ς ?θην?ν κ. ?ωάννα Στουφ? μέ θέμα «? Προφήτης ?λίας στήν τέχνη», ?που παρουσιάστηκαν διαχριστιανικά ο? ?πεικονίσεις το? Προφήτου ?λιο? ?πό τήν πρώιμη Χριστιανική τέχνη μέχρι σήμερα.

?κολούθησε ?νδιαφέρουσα συζήτηση.

? δεύτερη ?μέρα διεξαγωγ?ς το? θεολογικο? συνεδρίου Δευτέρα 18 ?ουλίου 2011, κεντρικό θέμα ε?χε κα? στίς δύο συνεδρίες τ?ς ?μέρας «?ερά Μονή Προφήτου ?λιο? Θήρας: Παρελθόν, Παρ?ν κα? Μέλλον».

Στ?ν πρώτη συνεδρία τ?ς ?μέρας προήδρευσε ? Σεβ. Μητροπολίτης Θήρας κ.κ. ?πιφάνιος καί στ? θέμα «?ερά Μονή Προφήτου Ηλιο? Θήρας: ?στορική ?ναδρομή» ? Γενικ?ς ?ρχιερατικός ?πίτροπος τ?ς ?ερ?ς Μητροπόλεως Θήρας Α?δεσιμ. Πρωτοπρεσβύτερος κ. Νικόλαος Σιγάλας, ?ρχαιολόγος, προχώρησε σ? σύντομη ?ναδρομ? στήν ?στορία τ?ς Μον?ς, τονίζοντας ?διαιτέρως τ?ς συνθ?κες ?δρυσης τ?ς μον?ς, το?ς κτήτορες ?λλά καί τήν κολλυβαδική παράδοση τ?ς Μον?ς ?πό τ?ς ?νιδρύσεώς της. ?πίσης, παρουσίασε καί ?νέλυσε τ?ν ?στορία ?νός σημαντικο? ?ριθμο? ?πό τ? φυλασσόμενα κειμήλια. ? προϊστάμενος το? Μητροπολιτικο? Ναο? ?θην?ν πρωτοπρεσβύτερος κ. Θωμ?ς Συνοδινός, στ? θέμα «? ?φέστια ε?κόνα το? Προφήτου ?λιού διά χειρός Τζώρτζη Καστροφύλακα» ?νέλυσε τήν ?στορική καί ?φέστια ε?κόνα τ?ς ?ερ?ς Μον?ς, ? ?ποία ?στορήθηκε ?πό τόν Τζώρτζη Καστροφύλακα ?ντάσσοντάς την στό χ?ρο καί τόν χρόνο ?ποκαλύπτοντας τίς συγγένειές της. Στή συνέχεια, ? δρ. Νομικ?ς κα? ?ατρικ?ς κ. Ε?ρήνη ?ναπλιώτου, νομική σύμβουλος τ?ς Μον?ς, ε?σηγήθηκε τό θέμα «Νομική προστασία το? περιβάλλοντος τ?ν ?ερ?ν Μον?ν» καί ?ναφέρθηκε στόν τιτάνιο, πολυετή καί πολυειδή δικαστικό ?γ?να τ?ς ?ερ?ς Μον?ς γιά τήν ?ποκαθήλωση τ?ν παντοειδ?ν κεραι?ν ?πό τούς χώρους της καί τή διασφάλιση τ?ς ?κεραιότητας το? περιβάλλοντος, ?πως ?πίσης καί τό κέρδος τ?ν δεδικασμένων ?ποφάσεων ?πό τόν ?γ?να α?τό διά το? ?ποίου ε?εργετήθηκαν ?λα τά μοναστικά καθιδρύματα. Στή συνέχεια, ? διευθυντής το? ?στορικο? κα? παλαιογραφικο? ?ρχείου Μορφωτικο? ?δρύματος ?θνικ?ς Τραπέζης καί ?ριστος Παλαιογράφος κύριος ?γαμέμνων Τσελίκας, ?ς ε?δικός στο θέμα «Τά χειρόγραφα τ?ς Μονής» ?ποτίμησε τήν σημαντική θέση τ?ς ?διαίτερα ?ξιόλογης συλλογ?ς τ?ν χειρογράφων τ?ς ?ερ?ς Μον?ς. ? συντηρητής ?ργων τέχνης κύριος ?ωάννης Μηναδάκης παρουσίασε τίς φορητές ε?κόνες τ?ς ?ερ?ς Μον?ς. ? μουσειολόγος και συντηρητής ?ργων τέχνης κύριος ?λίας Παπαγεωργίου ?ναφέρθηκε στά ?ερά ?μφια τ?ς ?ερ?ς Μον?ς καί τήν συντήρησή τους καί τέλος ? Δρ. Θεολογίας κ. Κωνσταντ?νος Γαρίτσης παρουσίασε τό ?διαίτερα ?ξιόλογο καί πρωτοποριακό πρόγραμμα τ?ν ?κδόσεων «Πυρφόρος» καί «Θεσβίτης» τ?ς ?ερ?ς Μον?ς (29 τίτλοι), τ?ν ?ποίων διαρκής ?κθεση λειτούργησε στούς χώρους το? συνεδρίου.

Στήν ?πόμενη συνεδρία προήδρευσε ? κ. Χαράλαμπος Μπούσιας, καθηγητής ΤΕΙ Πειραι? καί μέγας ?μνογράφος το? Πατριαρχείου ?λεξανδρείας. Παρουσιάστηκαν τά σχεδιαζόμενα ?ργα τ?ς ?ερ?ς Μον?ς ?πό τήν κ. Παρασκευή Διδώνη, ?ρχιτέκτονα, σχετικά μέ τήν ?ποκατάσταση τ?ν κτιρίων τ?ς Μον?ς ?πό τήν προαναφερόμενη καί τόν κ. ?λία Παπαγεωργίου γιά τή διαμόρφωση το? σχεδιαζόμενου μουσείου-κειμηλιαρχείου τ?ς ?ερ?ς Μον?ς. ?πό τόν κ. Νικόλαο Μαντζούρη, συντηρητή-θεολόγο παρουσιάστηκε τό πρόγραμμα γιά τήν δημιουργία πρότυπου κέντρου συντήρησης βιβλίων τ?ς ?ερ?ς Μον?ς καί ?πό τόν κ. Πέτρο Κυλάφη, πολιτικό μηχανικό, παρουσιάστηκε ? σχεδιασμός ?νέγερσης στέγης γερόντων καί χρονίως πασχόντων.

Τή σύνθεση το? συνεδρίου πραγματοποίησε ? δραστήριος Καθηγούμενος τ?ς ?ερ?ς Μον?ς Πανοσιολ. ?ρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Γαβαλ?ς, ?που ε?χαρίστησε τό Σεβ. Μητροπολίτη Θήρας κ. ?πιφάνιο γιά τήν ?μέριστη συμπαράστασή του στήν ?πιτυχία το? συνεδρίου, τούς ?λλογιμώτατους καθηγητές γιά τήν ?κ περάτων παρουσία τους καί τήν ?φειδώλευτη ?γάπη τους πρός τόν ζηλωτή Προφήτη καί τήν ?ερά Μονή του, τούς πολυπληθε?ς συνέδρους πού μέ ?διαίτερη ?πιμέλεια καί συνέπεια παρακολούθησαν τίς πολύωρες ?ργασίες το? συνεδρίου καί δεσμεύτηκε ?πό τά μέλη το? συνεδρίου νά ?νημερώσει μέσω το? τύπου καί του διαδικτύου γιά τά τεκταινόμενα στό παρόν συνέδριο. Τέλος τιμήθηκε ? Μ. Ε?εργέτης τ?ς ?. Μον?ς ε?πατρίδης κ. ?ωάννης Βάλβης, ?πιχειρηματίας, γιά τήν χορηγία του στήν κτιριακή ?ποκατάσταση τ?ς ?. Μον?ς μέ δημιουργία κειμηλιαρχείου, κέντρου συντηρήσεως, καί τήν δημιουργία κληροδοτήματος ?ποτροφι?ν.

  ?πιστέγασμα το? συνεδρίου καί φυσική συνέχεια στό θέμα του θά ?ποτελέσει ? πανηγυρικός ?ορτασμός τ?ς ?ερ?ς μνήμης το? φερωνύμου τ?ς ?ερ?ς Μον?ς ?γίου Προφήτου ?λιού του Θεσβίτου, μέ συμμετοχή τ?ν Σεβ. Μητροπολιτ?ν Σύρου κ. Δωροθέου, Ν. Σμύρνης κ. Συμεών, Παροναξίας κ. Καλλινίκου καί το? ποιμενάρχου μας Σεβ. Μητροπολίτου Θήρας κ. ?πιφανίου.

Σύντομη ?ναδρομή στ?ν ?στορία τ?ς Μον?ς

    Τ? 1711 ?δρύθηκε ? Μονή, σύμφωνα μ? τ?ν κτητορικ? ?πιστολή πού ?πογράφεται ?πό τ?ν τότε ?πίσκοπο Θήρας Ζαχαρία Γύζη. Κτήτορες ε?ναι ο? ?δελφοί Γαβριήλ και ?ωακείμ Μπελώνιας, ?πό τ? χωριό Πύργος της Θήρας, ?ξιοποι?ντας ο?κογενειακά τους κτήματα ?που ?δη ?π?ρχαν εξωκκλήσια ?φιερωμένα στόν Προφήτη ?λία και στ?ν ?παπαντή το? Κυρίου. Σύμφωνα μ? τ?ν κτητορική ?πιστολή το? ?πισκόπου ο? ?δελφοί Μπελώνια ?ξουσιοδοτήθηκαν «?να ποιήσωσι Μονύδριον ?νδρ?ν, διά νά δουλεύσωσι τ?ν Θεόν». Γι? ν? καταστε? δυνατή ? ανέγερση τ?ς Μον?ς ? Γαβριήλ ?ναζήτησε ο?κονομική βοήθεια στην Θηραϊκή παροικία τ?ς Κωνσταντινούπολης. Ταυτόχρονως, μερίμνησε γι? τήν ?πικύρωση τ?ν σταυροπηγιακ?ν κα? πατριαρχικ?ν δικαιωμάτων τ?ς Μον?ς. ? Πατριάρχης συνέταξε ε?δικό πατριαρχικό Σιγγίλιο, τ? Μάιο το? 1712, μέ τό ?πο?ο ? Μονή κατοχυρώνεται ?ς Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή. Τά σταυροπηγιακά δικαιώματα ?νανεώθηκαν ?πό τόν Γρηγόριο Ε΄, τό 1798. Μ? τ? πέρασμα τ?ν χρόνων, ? Μονή ?νέπτυξε ίδιαίτερη δραστηριότητα τόσο σ? ?θνικά ζητήματα ?λλά κα? μ? τ? φιλανθρωπικό της ?ργο. ?νδεικτικά αναφέρονται ? προσφορά στ?ν ?πελευθερωτικό ?γ?να, πο? τεκμηριώνεται ?πό πλ?θος ?γγράφων τ?ς ?ποχ?ς, ? ?δρυση τ?ς Πατριαρχικ?ς κα? Σταυροπηγιακ?ς Σχολ?ς τ?ς Μαρτινο?ς, λίγο ?ξω ?πό τον Πύργο, ?λλά καί ? παραχώρηση μοναστηριακ?ν κτημάτων τό 1956 μετά τ? μεγάλο σεισμό γι? τ?ς ?νάγκες τ?ν σεισμόπληκτων. ?ξιοσημείωτη, ?πίσης, ε?ναι ? παραμονή στ? Μονή, ?ς ?ξόριστων, σημαντικ?ν προσωπικοτήτων ?πως ? Χριστόφορος Παπουλάκος, πο? ?ξορίστηκε στ? Μονή τ? 1852 καί ? Διονύσιος ?πιφανειάδης, ?που ?ξορίστηκε στ? Μονή το 1852 και παρέμεινε γιά δέκα χρόνια. ?πό τό 1998 στή Μονή ?χει ?γκατασταθε? νέα ?δελφότητα, πο? μεριμν? γιά τ?ν συντήρηση τ?ν χώρων τ?ς Μον?ς, ?λλά και προσπαθε? γιά τήν ?παναλειτουργία της ?ς κοινοβίου. ?πειδή γι? πολλά χρόνια λειτουργο?σε ?ς μουσε?ο ?πό τήν πρ?τη στιγμή ξεκίνησαν εργασίες ?ναστήλωσης καί ?ποκατάστασης τ?ς Μον?ς, προκειμένου ν? ?πανέλθει στ? μοναστικ? τάξη κα? καί λειτουργία γι? τ?ν ?ποία προορίσθηκε. Τ? σημαντικότερο πρόβλημα πο? ? νέα ?δελφότητα ?πρεπε ν? ?ντιμετωπίσει ?ταν ? ?παρξη  κεραι?ν στ?ν περιβάλλοντα χ?ρο τ?ς Μον?ς. Μετά από πληθώρα δικαστικ?ν ?γώνων, τελικά ?ποφασίσθηκε καί ?ν τέλει πραγματοποιήθηκε ? απομάκρυνση τ?ν βλαβερ?ν γι? τ?ν ?γεία τ?ν ?γκαταβιούντων μοναχ?ν καί τ?ν προσκυνητ?ν τ?ς Μον?ς κεραι?ν.