https://www.academia.edu/12624759/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CE%B8%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B8%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7

Χριστόφορος Αρβανίτης

Εισαγωγικά

Στην κοινωνιολογική ανάλυση η θρησκεία αποτελεί κοινωνική κατασκευή. (Crawford, 2004). Αυτός ο προσδιορισμός από μόνος του εγείρει πολλαπλά ερμηνευτικά προβλήματα τα οποία αναδεικνύουν πλήθος άλλων ζητημάτων προς διερεύνηση και αναζήτηση. (Γιούλτσης, 2007). Θα προτιμούσα λοιπόν εξ αρχής να προσδιορίσω τις πολλαπλές εκφάνσεις του θρησκευτικού ως προϊόντα και παράγωγα των επιμέρους ανθρωπίνων πολιτισμών. Από αυτό τον προσδιορισμό, και λαμβάνοντας υπόψιν τις συνθήκες και τα όρια που τίθονται για τον καθορισμό ή μη ενός φαινομένου ως κοινωνικού φαινομένου, οι θρησκείες συγκαταλέγονται στην ερευνητική, αναλυτική και ερμηνευτική προσέγγιση του κοινωνικού φαινομένου. (Γιούλτσης, 2007). Εμπράκτως και παρά το παράλληλο γεγονός της εξέλιξης και των υπολοίπων παραγόντων των πολιτισμών που πιθανόν βρίσκονται στον αντίποδα των θρησκευτικών αφετηριών, κυρίως της επιστήμης και της τεχνολογίας, η θρησκεία παραμένει ενεργό πολιτισμικό στοιχείο, επιδεικνύοντας τη δυναμική της κυρίως μέσα από τις ιδιαίτερες συλλογικότητες που συγκροτεί, π.χ τις εκκλησίες. Η θεώρηση ότι η θρησκεία θα υποχωρήσει ως κοινωνικό και ιστορικό φαινόμενο υπό το βάρος της εξαφάνισης των παραδοσιακών κοινωνιών διαψεύσθηκαν ποικιλοτρόπως, καθώς το θρησκευτικό φαινόμενο συνεχίζει να επιδρά, αλλά και να επηρεάζεται, θετικά ή αρνητικά, να συνθέτει, να συγκρούεται, να επανασυνθέτει και να επανασυντίθεται. (Σταυριανός, 2007. Crawford, 2004.).

1. Θρησκεία και Πολιτισμός

Ο ερευνητής που εξετάζει μεθοδικά το θρησκευτικό φαινόμενο ως προϊόν του ανθρώπινου πολιτισμού αναφορικά στη σχέση του με το θείο και εφόσον κατορθώσει και υπερβεί τα περί του «οπίου του λαού», τα περί ψευδών συνειδήσεων και τα περί αντεστραμμένων κατανοήσεων της μαρξιστικής υπαρξιακής αντιφατικότητας ((Γιούλτση, 1984. Μακρής, 1983) δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει στο γεγονός ότι η θρησκεία αποτελεί υπαρκτό γεγονός, αποτελεί μια πραγματικότητα (σύμφωνα με τον Durkheim), η οποία μπορεί να προσδιορίζεται και να επαναπροσδιορίζεται συνεχώς από σύμβολα και αξίες που εκφράζουν συγκεκριμένες πολιτισμικές συλλογικότητες και ενεργούν συλλογικές πολιτισμικές δράσεις...........