Θανάσης Ν. Παπαθανασίου* *Διδάσκων (ΕΔΙΠ) στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας Αρχισυντάκτης του περιοδικού Σύναξη Βιβλιογραφική αναφορά / Reference: Παπαθανασίου, Θ. Ν. (2020). Δημοκρατία, κοινωνία και η ευθύνη της θεολογίας. Ελληνική Περιοδική Έκδοση για τη Θρησκευτική Εκπαίδευση /GreekJournal of Religious Education, 3(1), 157-164.
Έχει άραγε λόγο η Εκκλησία να νοιάζεται για τη Δημοκρατία στις ανθρώπινες κοινωνίες; Ή μήπως οφείλει να είναι ουδέτερη και να κρατά ίσες αποστάσεις από οποιοδήποτε σύστημα υπάρχει στον κοινωνικό περίγυρό της, είτε δημοκρατικό είτε όχι; Όταν ρωτώ αν η Εκκλησία έχει λόγο να νοιάζεται για τη Δημοκρατία, εννοώ αν οφείλει εκ της φύσεως και εκ της αποστολής της να έχει μια τέτοια έγνοια. Δεν ρωτώ αν συγκυριακά επωφελείται η Εκκλησία από τη Δημοκρατία. Ούτε ρωτώ πώς η Εκκλησία ενδεχομένως φαντασιώνεται μια κοινωνία εξολοκλήρου και πραγματικά χριστιανική. Βάση του ερωτήματός μου είναι η επίγνωση ότι σήμερα η εκκλησιαστική κοινότητα και η κοινωνία δεν ταυτίζονται. Απορρέει, λοιπόν, άραγε, από την ίδια την ταυτότητα της Εκκλησίας μια έγνοια για το πολίτευμα της ευρείας κοινωνίας, ή όχι; Έχει, άραγε, η Εκκλησία χρέος να νοιάζεται για τις δημοκρατικές απολαβές κάθε ανθρώπου, ανεξάρτητα από το αν είναι μέλος της, ή όχι; Νομίζω ότι συχνά συναντάμε τρεις απαντήσεις: Απάντηση πρώτη. Η Εκκλησία είναι κατεξοχήν ευχαριστιακή σύναξη, δηλαδή μια κοινότητα η οποία πραγματώνει στον εαυτό της την αδερφοσύνη, την ισότητα και τη συμμετοχή. Άρα η πολιτική πρόταση της Εκκλησίας είναι καθαυτές οι ευχαριστιακές κοινότητες. Όχι κάτι πέραν τούτου. Δεύτερη απάντηση. Η Εκκλησία είναι πολιτικώς ουδέτερη, με μία εξαίρεση: Όταν το καθεστώς είναι άθεο ή αντιχριστιανικό, οπότε και συγκρούεται μαζί του για λόγους πίστεως. Τρίτη απάντηση. Εξ ορισμού η Δημοκρατία είναι ασύμβατη με την Εκκλησία, καθόσον η Δημοκρατία επιτρέπει ελευθεριότητες τις οποίες η Εκκλησία απαγορεύει. Κατά την ταπεινή μου άποψη, κάποιες από τις απαντήσεις αυτές είναι ανεπαρκείς και κάποιες απαράδεκτες. ...
