ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Το ΔΣ του Πανελληνίου Θεολογικού Συνδέσμου «ΚΑΙΡΟΣ-για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης» εκφράζει τις θερμές του ευχαριστίες προς τους 250 και πλέον συναδέλφους όλων των βαθμίδων(κληρικοί και λαϊκοί από την Αθήνα και την επαρχία), που παρακολούθησαν τις εργασίες της θεολογικής διημερίδας στις 31 Ιανουαρίου και 1 Φεβρουαρίου στο Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος(Ι. Μ. Πεντέλης) καθώς και στους 70 θεολόγους εκπαιδευτικούς που πλαισίωσαν με την συμμετοχή τους τα εκπαιδευτικά εργαστήρια.
Η θεολογική διημερίδα «Με τους τρεις Ιεράρχες στο σχολείο και την κοινωνία», οργανώθηκε από το σύλλογό μας με την ευκαιρία της εορτής των Τριών Ιεραρχών και περιελάμβανε στο α΄μέρος (Παρασκευή 31/1/2014) εισηγήσεις από τους Κ. Κορναράκη (αναπλ. καθηγητή Θεολογικής σχολής ΕΚΠΑ), Εμμ. Περσελή (καθηγητή Θεολογικής σχολής ΕΚΠΑ), Αθαν. Παπαθανασίου (δρα Θεολογίας, καθηγητή Δ.Ε & αρχισυντάκτη του περιοδ. «Σύναξη»), Β. Ξυδιά (θεολόγο Δ.Ε) ενώ στο β΄μέρος (Σάββατο 1/2/2014) λειτούργησαν σε δύο ομάδες εκπαιδευτικά εργαστήρια από τους Δημήτριο Μόσχο (επικ. Καθηγητή Θεολογικής σχολής ΕΚΠΑ), Χρήστο Καρακόλη (αναπλ. καθηγητή Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ), Απόστολο Μπάρλο & Β. Γώγου (θεολόγοι Δ.Ε, συγγραφείς σχ. Βιβλίων και εκπαιδευτές ενηλίκων), Ηλία Μαλεβίτη(καθηγητή Δ. Ε), Αγγελο Βαλλιανάτο (σχολικό σύμβουλο) και Μάριο Κουκουνάρα-Λιάγκη(λέκτορα Θεολογικής σχολής ΕΚΠΑ).
Η ενδιαφέρουσα συζήτηση ? μετά την εισαγωγική τοποθέτηση του συναδέλφου Γ. Καπετανάκη (δρ Θεολογίας & καθ. Δ.Ε) - που ακολούθησε στο τέλος των εισηγήσεων της α΄ ημέρας ανέδειξε τα ζητήματα της παιδείας που αποτελούν προτεραιότητες στο σημερινό σχολείο καθώς και το ρόλο του θεολόγου εκπαιδευτικού στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του μαθητή μέσα από το μάθημα των Θρησκευτικών και με προσήλωση στις παιδαγωγικές προτάσεις των Τριών Ιεραρχών.
Η αθρόα συμμετοχή των συναδέλφων ? που υπερκάλυψε την αρχική πρόβλεψη - στα εκπαιδευτικά εργαστήρια καθώς και επίμονη απαίτησή τους για συχνή επανάληψη παρόμοιων δράσεων καταδεικνύει την ανάγκη του κλάδου για ποιοτική και σύγχρονη επιμόρφωση αλλά και την διάθεσή τους για πρόσληψη, αφομοίωση και ένταξη στη διδακτική διαδικασία νέων τεχνικών και στρατηγικών για την συμμετοχή του μαθητή στην ανακάλυψη της γνώσης.
Τις εργασίες της θεολογικής διημερίδας χαιρέτησαν ο θεοφιλέστατος επίσκοπος Θερμοπυλών και Διευθυντής του Διορθοδόξου Κέντρου της Εκκλησίας της Ελλάδος κ. Ιωάννης, ο κοσμήτορας της Θεολογικής σχολής κ. Μ. Μπέγζος(τον χαιρετισμό του διάβασε ο καθηγητής Κ. Κορναράκης) καθώς και ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων κ. Γ. Καλαντζής, ενώ στη διάρκεια της συζήτησης μετά το πέρας των εισηγήσεων ο παρευρισκόμενος κ. Σταύρος Γιαγκάζογλου (Δρ Θεολογίας και Σύμβουλος Α΄ στο ΙΕΠ) με καίρια παρέμβασή του ενημέρωσε τους συμμετέχοντες για το περιεχόμενο του νέου ΠΣ για το μάθημα των Θρησκευτικών καθώς και για την πορεία της πιλοτικής εφαρμογής του.
Το ΔΣ αισθάνεται την υποχρέωση να ευχαριστήσει όλους εκείνους που με τον τρόπο τους συνέβαλαν στο σχεδιασμό και την οργάνωση της διημερίδας και φρόντισαν για την κατά το δυνατόν άρτια διεξαγωγή της.
? Πολιτισμός και Εκκλησία στους Τρεις Ιεράρχες
Κωνσταντίνος Κορναράκης
Χωρίς αμφιβολία, στην είσοδο του εικοστού πρώτου αιώνα συνεχίζουν να αποτυπώνονται με ανάγλυφο τρόπο τα πολιτισμικά αδιέξοδα του ανθρώπου, όπως τα κληρονόμησε από τον προηγούμενο αιώνα. Η κρίση αυτή του σύγχρονου πολιτισμού φαίνεται να οφείλεται στην αδυναμία του ανθρώπου να διαμορφώσει ένα πολιτισμικό ιδεώδες με βάση τις εσώτατες υπαρξιακές του ανάγκες. Τούτο τον ωθεί σε επιλογές όπως η αποθέωση της τεχνικής, όπου υποκαθιστά την αυθεντική του πραγμάτωση με τα θαυμαστά του επιτεύγματα, με αποτέλεσμα σύγχρονοι στοχαστές και επιστήμονες να επισημαίνουν την ψυχολογική και ηθική ισοπέδωση του προσώπου κάτω από το αβάστακτο βάρος της «απουσίας νοήματος».
Σκιαγράφηση ορισμένων παιδαγωγικών αντιλήψεων του Ιωάννου Χρυσοστόμου, όπως αυτές αποτυπώνονται στην πραγματεία «Περί κενοδοξίας και όπως δει ανατρέφειν τα τέκνα».
- Οι θρησκευτικές γιορτές: μεταξύ κοινότητας και μισαλλοδοξίας
- Βασίλης Ξυδιάς
- Δύο ερωτήματα: (α) Πώς είναι καλύτερα να γιορτάζουμε; Μόνοι μας ή με ξένους; (β) Μας ενοχλούν οι γιορτές των άλλων; // Το ζήτημα σήμερα: Η σύγκρουση πολιτισμών και θρησκειών. Το κοσμικό κράτος και η δημόσια σφαίρα. // Ας τα πάρουμε απ' την αρχή: Τί είναι γιορτή; Τί σημαίνει για μια κοινότητα η ανάμνηση και η λειτουργική-τελετουργική ανασυγκρότηση του παρελθόντος, σε αναφορά προς ένα πρόσωπο ή κάποιο γεγονός; Η γιορτή ως νόημα και ως βίωμα. Η συμβολική μετοχή-μέθεξη στη γιορτή μεταξύ "ταυτότητας" (αναπαραγωγή ενός μοντέλου) και "αλλοιώσεως" (προσωπική και κοινοτική βελτίωση). // Γιορτές κοινοτήτων αυτόνομων στο χώρο και γιορτές κοινοτήτων που συνυπάρχουν με άλλες κοινότητες. // Η εκκλησιαστική κοινότητα μεταξύ "ταυτότητας" και "ευαγγελίου". Η πολυπολιτισμικότητα στη βίβλο, από τον Ισραήλ της Π.Δ. στους πρώτους Χριστιανούς. Εμείς και οι άλλοι, εμείς και το Άλλο. // Ο εκφυλισμός της γιορτής και η συνάντηση με τον ξένο ως πρόκληση επανεύρεσης του αυθεντικού νοήματος-βιώματος. // Σκέψεις για μια ειρηνική και πνευματικά γόνιμη διέξοδο.
Η παιδεία είναι κατ' εξοχήν συναντησιακή σχέση, σχέση αγάπης και κατ' επέκταση πράξη θάρρους, όπως συναντάται στη πραγματεία του παιδαγωγού Χρυσοστόμου. Αναφέρει: «Τ?ς τέχνης ταύτης ο?κ ?στιν ?λλη μείζων? τί γάρ ?σον το? ρυθμίσαι ψυχήν καί διαπλάσαι νέου διάνοιαν» (Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος - P.G.58,584)». Συνεχίζει ο ιερός Βασίλειος: «'Έτσι λοιπόν και η ψυχή έχει πρώτα για καρπό την αλήθεια, αλλά είναι ωραίο να φοράει και την κοσμική σοφία, σαν φύλλα που προστατεύουν τον καρπό και δίνουν καλή όψη» (προς τους νέους, ΒΕΠ τ.4:200). Θα αντιστοιχούσαμε σήμερα ότι θα έπρεπε να προσλάβουμε στην ορθόδοξη θεολογία το διαφωτισμό και τη νεωτερικότητα, το σχετικισμό και τη μετα-νεωτερικότητα. Ο φονταμενταλισμός και η εκκοσμίκευση στη θεωρία και στην πράξη των τριών ιεραρχών δεν υπάρχουν. Οπισθοδρόμηση ή πρωτοπορία είναι γι αυτούς ανύπαρκτο δίλημμα. Η ζωή τους είναι κοινωνική ευαισθητοποίηση και δυναμική ιστορική παρέμβαση. Συνεχής πρόοδος, αναζήτηση κι ανατροπή χαρακτηρίζει την πορεία τους προς τα έσχατα. Σε ένα εκκοσμικευμένο κοινωνικό περιβάλλον, η ΘΑ σήμερα έχει καθήκον να εγκεντρίσει την εκπαιδευτική διαδικασία με την πνευματικότητα και να επαναφέρει το ενδιαφέρον και τη γνώση για τη θρησκεία και να δημιουργήσει για τους μαθητές το ασφαλές περιβάλλον επεξεργασίας των παρεχόμενων πληροφοριών. Η ανάπτυξη θρησκευτικής συνείδησης, συνταγματική επιταγή ούσα, είναι απαραίτητο να μη συγχέεται με το φανατισμό ή/και το σκοταδισμό αλλά να δημιουργεί τις συνθήκες συνύπαρξης στον πολύ - πολιτισμικό μαθητικό πληθυσμό, βασιζόμενη στην αυτοπραγμάτωση/αυτοδιάθεση των μαθητών.
Οι μαθητές, ως δρώντα υποκείμενα στη νέα μαθησιακή πραγματικότητα στοχεύεται να αποκτήσουν τις δεξιότητες εκείνες που θα τους επιτρέπουν να επεξεργάζονται τις θρησκειακές πληροφορίες που τους προσφέρονται σήμερα μέσω internet και με τις γνώσεις αυτές να αναπτύξουν στάσεις ανοχής και ανεκτικότητας για να μπορέσουν να συνυπάρξουν με τη διαφορετικότητα τόσο στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, όπου συμμετέχει η χώρα μας, αλλά και στον παγκόσμιο ιστό όπου μετέχουν σήμερα οι ίδιοι (προγράμματα ανταλλαγής μαθητών, σχολικές εκπαιδευτικές επισκέψεις, συμμετοχή σε social media, κ.ά.). Η δημόσια παρεχόμενη ΘΑ θα πρέπει να βασίζεται στις σημερινές μαθητικές ανάγκες και για να το καταφέρει πρέπει να βασίζεται σε ευέλικτα ΑΠ προσαρμοζόμενα στο μαθητικό πολιτισμικό
υπόβαθρο. Τα κλειστά ΑΠ και το ένα και μοναδικό σχολικό εγχειρίδιο στοχεύουν στην ομοιογένεια αλλά δεν προσφέρουν τη σημερινή απαραίτητη ανταπόκριση στην πολυπλοκότητα του κοινωνικού ιστού. Τα ΑΠ που λειτουργούν ως προϊόν (συχνά σχεδιαζόμενα έξω από τη διδακτική πρακτική) αποβλέπουν στη δημιουργία νόρμας και παράγουν αποκλεισμούς, ενώ τα ΑΠ που χαρακτηρίζονται ως πράξη υιοθετούν την καθημερινή διδακτική πρακτική και ανοίγονται σε όλο και περισσότερους μαθητές.
Δημήτρης Ν. Μόσχος
Μαθησιακός στόχος είναι η ενσυναίσθηση του μαθητή στη διαδικασία γραψίματος της ιστορίας της Εκκλησίας και μάλιστα σ' ένα κατ' εξοχήν καταστατικό φαινόμενο που οριοθετεί την ίδια την Εκκλησία δηλαδή τον τρόπο οριοθέτησης του δόγματος στις συνόδους. Αυτό το γεγονός σε μια καταστατική, «επίσημη» και εκ των υστέρων θεώρηση της εξέλιξης του δόγματος και της λειτουργίας των συνόδων εμφανίζει το δίπολο δόγμα-αίρεση ως κάτι αποτετελεσμένο, και άρα κλειστό. Οι μαθητές διδάσκονται ότι περίπου «έτσι ή αλλιώς» αυτό θα ήταν το αποτέλεσμα, το οποίο το μαθαίνουν απ' έξω, κι έτσι ταυτόχρονα μαθαίνουν ότι το δόγμα είναι μια διαδικασία που σου επιβάλλεται. Αντίθετα, στην παρούσα προσέγγιση ζητείται να μπει ο ίδιος ο μαθητής στις δυσκολίες και στα διλήμματα που αφορούν ένα θέμα για το οποίο μέχρι να παρθούν οριστικές αποφάσεις τίποτε δεν ήταν ακόμη ξεκαθαρισμένο.
· Η Παραβολή του Ασώτου Υιού: Η δύναμη του κειμένου στη διδασκαλία των Θρησκευτικών
Χρήστος Καρακόλης
Το εργαστήριο περιλαμβάνει: εισαγωγή στις παραβολές της ΚΔ και ειδικά του κατά Λουκάν Ευαγγελίου, ένταξη του κειμένου στην ευρύτερη συνάφειά του, κατανόηση του περιεχομένου του εντός του ιστορικοκοινωνικού πλαισίου της εποχής του, σημασιολογική και πραγματολογική ανάλυση, αφηγηματολογική ανάλυση (χαρακτήρες, τόπος και χρόνος της δράσης, δομή και πλοκή), σύνδεση των συμπερασμάτων της ανάλυσης με τα σύγχρονα δεδομένα, σχεδίασμα με τη βοήθεια της παραβολής μιας αφήγησης-εικόνας για τον Θεό κατανοητής από τους εφήβους του σήμερα
Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να έχουν μαζί τους το κείμενο (εκκλησιαστικό) και μετάφραση (Βασιλειάδη, Γαλάνη, Γαλίτη, Καραβιδόπουλου) της ΚΔ.
? Η αξιοποίηση της τέχνης στη διδακτική πράξη του Θρησκευτικού μαθήματος
Απόστολος Μπάρλος και Βάσω Γώγου
Γιατί η τέχνη μπορεί να αξιοποιηθεί στο θρησκευτικό μάθημα; Ποια μαθησιακά αποτελέσματα θα επιτυγχάναμε αξιοποιώντας την τέχνη; Αν ως εκπαιδευτικοί στοχεύουμε ιδιαίτερα στην ενεργητική μάθηση και στην καλλιέργεια του κριτικού στοχασμού, αν επιδιώκουμε την ολόπλευρη ανάπτυξη του μαθητή, αν θέλουμε να εκπαιδεύσουμε τους μαθητές μας όχι μόνο στο τι αλλά και στο πως της μάθησης, αν επικεντρώνουμε στο σύνολο της τάξη μας και όχι μόνο στους «καλούς» μαθητές, πώς μπορούμε να κάνουμε την τέχνη εργαλείο δουλειάς μέσα στην τάξη; Και πώς δεν θα σκοντάψουμε στην βασική ένσταση ότι δεν διαθέτουμε την θωράκιση του ειδικού για να προσεγγίσουμε έργα τέχνης; Υπάρχουν κλειδιά για να ανοίξουμε στα μάτια μας και στην σκέψη μας τα έργα τέχνης χωρίς οπωσδήποτε να χρειαστούμε ειδικές ακαδημαϊκές γνώσεις για την προσέγγισή τους;
Στόχος του εργαστηρίου είναι να απαντηθούν τα πιο πάνω ερωτήματα. Επίσης, οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο θα ασκηθούν στην ανάγνωση έργων τέχνης με βάση το μοντέλο ανάλυσης έργων τέχνης που προτείνει ο Perkins καθώς και με άλλες βιωματικές τεχνικές και μεθόδους που καλλιεργούν την οπτική νοημοσύνη και ενεργοποιούν την κριτική και δημιουργική σκέψη συμβάλλοντας στην ενεργοποίηση και ανάπτυξη της στοχαστικής διάθεσης του μαθητή.
? Μια μέρα ... Διδακτικές προσεγγίσεις των θρησκειών Ηλίας Μαλεβίτης
Μέσα από ομαδοσυνεργατική προσέγγιση και με τη χρήση ενός ελάχιστου και αναγκαίου οπτικοακουστικού υλικού, θα αποπειραθούμε μια μικρή εισαγωγική διερεύνηση όψεων της καθημερινότητας του Ισλάμ και του Ινδουϊσμού.
? Η λειτουργία της τάξης ως κοινότητα μάθησης
Άγγελος Βαλλιανάτος Μάριος Κουκουνάρας Λιάγκης
Οι μαθητές είναι και λειτουργούν ως ομάδα. Ο κάθε ένας έχει τον ρόλο του και όλοι είναι απαραίτητοι, για να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα δώσουν τη δυναμική στην ομάδα να γίνει κοινότητα μάθησης. Αν ο εκπαιδευτικός συνειδητοποιήσει τον λειτουργικό ρόλο όλων στην κοινότητα τότε ο σχεδιασμός της παιδαγωγικής πράξης γίνεται πιο σίγουρα ευκαιρία μάθησης για όλους στην ομάδα. Αυτή τη διαπίστωση θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε μέσα από τα βιώματα και τη διαδραστική εργασία των συμμετεχόντων.
Normal 0 false false false EL X-NONE X-NONE
