Οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων στον χώρο της Παιδείας είχαν μεταξύ άλλων ως αποτέλεσμα τη συνειρμική σύνδεση του μαθήματος των Θρησκευτικών με τις απαλλαγές. Ξεκινώντας, λοιπόν, αυτόν τον σύντομο χαιρετισμό, επιτρέψτε μου να διατυπώσω από την αρχή τη θέση μου: Ένα μάθημα που δεν απευθύνεται στο σύνολο των μαθητών δεν έχει λόγο ύπαρξης σε ένα δημόσιο σχολείο. Οι σκοποί και οι μέθοδοι της θρησκευτικής εκπαίδευσης στα σχολεία δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να συγχέονται με το έργο της Εκκλησίας και της προσφοράς της προς τους νέους.
Σήμερα όλο και περισσότεροι άνθρωποι καλής θέλησης αναγνωρίζουν ότι το σχολικό θρησκευτικό μάθημα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την κατήχηση των χριστιανών νέων που γίνεται ή πρέπει να γίνεται στο πλαίσιο της ενορίας και που αποσκοπεί στην καλλιέργεια χριστιανικής συνείδησης και στην παροχή χριστιανικής παιδείας. Από την άλλη όμως όλο και περισσότεροι άνθρωποι σήμερα αναγνωρίζουν ότι η ασφάλεια, η σταθερότητα και η πρόοδος ενός κράτους εξαρτώνται από την παιδεία του, από το μορφωτικό επίπεδο του λαού του, και όχι από τον αριθμό των επιστημόνων που διαθέτει ή των ειδικών. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το μάθημα των Θρησκευτικών, απαλλαγμένο από τα κατηχητικά χαρακτηριστικά του, μπορεί να προβάλλει, μέσα σε μια εποχή απόλυτου ευτελισμού και απαξίωσης του ανθρώπινου προσώπου, τις διαχρονικές ανθρώπινες αξίες της αγάπης του αλληλοσεβασμού και της αλληλεγγύης.
Σε μια εποχή απόλυτου αποπροσανατολισμού και πνευματικής αποχαύνωσης το καθήκον των θεολόγων για πιο συνειδητή μαρτυρία της εμπειρίας τους από τη σχέση τους με τον Θεό προβάλλει περισσότερο επιτακτικό από ποτέ. Υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι δεν θα προσπαθήσουν να επιβάλλουν την αλήθεια τους, δεν θα κηρύξουν μια ρομαντική επιστροφή σε ένα δήθεν ιδανικό παρελθόν ούτε θα υπηρετήσουν ξεπερασμένες αξίες, αλλά να γίνουν μια φωνή ελπίδας που θα αντιπαραθέσει στα σημερινά αδιέξοδα το όραμα μια κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς που θα αναζητήσει μια έντιμη διέξοδο ανάμεσα από τις παγίδες της απόλυτης ατομοκρατίας του “create your own myth” από τη μια μεριά και του ολοκληρωτισμού στον οποίο οδηγεί ο φουνταμενταλισμός από την άλλη. Γιατί αυτό που περισσότερο από οτιδήποτε άλλο έχει ανάγκη ο κόσμος σήμερα είναι να ακουστεί μια νηφάλια και επιστημονικά τεκμηριωμένη θεολογική φωνή που θα αντιπαρατεθεί στις κραυγές και τον παραλογισμό που εκτοξεύονται καθημερινά από τα τηλεοπτικά παράθυρα και τα διάφορα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης.
Σήμερα ο κόσμος βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Από τη μια μεριά διαπιστώνει κανείς τάσεις ενωτικές που οδηγούν τους λαούς σε συνάντηση, αλλά από την άλλη οι εχθροί της συμφιλίωσης δεν παύουν να καλλιεργούν τάσεις απομονωτικές και διασπαστικές χρησιμοποιώντας τον εθνοκεντρισμό και προβάλλοντας τις αντιθέσεις. Σε μια εποχή υποβάθμισης και απαξίωσης του ανθρώπου, συνέπεια της παγκοσμιοποίησης που δομείται με βάση τη δύναμη και την επιβολή, αποτελεί ουσιαστική επιλογή το να στηρίζει κανείς τον άνθρωπο και την ελευθερία του και να καλλιεργεί τις σχέσεις κοινωνίας και ειρήνης, την ευαισθησία και την αλληλεγγύη. Αυτό όμως απαιτεί από τη μια απαλλαγή από τον τοπικισμό και τον επαρχιωτισμό -που σήμερα εμφανίζεται ως απειλή, αλλά δεν εκφράζει την παράδοση ούτε αυτής της πόλης ούτε αυτής της χώρας- και από την άλλη συνεργασία με όλους εκείνους που εκφράζουν ευαισθησία απέναντι στον άνθρωπο, για να αντισταθεί στην επίθεση της επιβολής και της περιθωριοποίησής του.
Πιστεύοντας πως στόχος της σημερινής ημερίδας είναι η αναζήτηση αυτής ακριβώς της νηφάλιας φωνής προς την κατεύθυνση της καλλιέργειας της πραγματικής παιδείας, εύχομαι επιτυχία στις εργασίες της.
